Gmina Kamieniec Ząbkowicki nie posiadała w swej historii żadnego herbu, podobnie jak miejscowości z terenu Gminy. Najbogatszą tradycję heraldyczną Gminy wiązać należy z heraldyką miejscowych właścicieli ziemskich. Przez prawie 600 lat największym posiadaczem ziemskim był tu klasztor cystersów w Kamieńcu. Cystersi używali jednego wspólnego herbu, podobnie jak inne klasztory, ale poszczególne opactwa miały też swoje herby indywidualne. Często nawiązywały one do bardziej ogólnej symboliki cysterskiej, ale nie pozbawione były własnych cech charakterystycznych. Zachowało się kilka przedstawień herbu opactwa kamienieckiego. Zgodnie z najpowszechniejszą wersją z nich, herb był dzielony w krzyż z tarczą sercową.
W tradycje heraldyczne Gminy wpisał się herb używany przez Gminę nieoficjalnie do czasu przyjęcia obecnej symboliki. Herb ten tak naprawdę to logo Towarzystwa Miłośników Ziemi Kamienieckiej. Pomijając kwestie prawne związane z jego używaniem, zawierał szereg błędów. Orzeł jest zupełnie niehistoryczną hybrydą orłów polskich (barwy pola i figury) oraz śląskich (przepaska). Wieża czerwona na błękitnym łamie zasadę alternacji. Ponadto odcień błękitu jest zbyt ciemny. Rysunek jest także niestaranny (m.in. brak oka u orła).
Tradycja heraldyczna gminy Kamieniec Ząbkowicki w sposób jasny wskazuje, że przy tworzeniu herbu Gminy należy odwołać się do symboliki związanej z właścicielami tych ziem. W przypadku cystersów należy wykorzystać godła z pól II i IV, jako charakterystyczne dla klasztoru kamienieckiego. Mamy zatem złotego lwa za kratą. Złoty lew w koronie jest także głównym godłem herbu dynastii Orańskiej. To właśnie ta dynastia, a nie Hohenzollernowie, zasługuje na upamiętnienie w herbie Gminy. Zwłaszcza ze względu na księżną Mariannę, wielką dobrodziejkę Gminy, której pamięć jest darzona w Gminie wielkim szacunkiem do dzisiaj i to, co znamienne, jest kontynuowana do dzisiaj przez ludność polską, mimo wysiedlenia niemieckiej ludności.
W obecnej i uchwalonej symbolice użyto dwóch złotych lwów, zwróconych do siebie, prawy, bez korony i za kratą z herbu klasztoru kamienieckiego, lewy, w koronie, w polu usianym biletami, z herbu dynastii Orańskiej. Lwu Orańskich ujęto pęk strzał i miecz, dla odróżnienia od oryginalnego herbu (uszczerbienie). Barwy pola wywiedzione są z barwy pola herbu dynastii Orańskiej. Stylizacja lwów (bogate kudły) inspirowana jest stylizacją z herbów cysterskich, w szczególności z przedstawień z początku XX wieku; podobnie stylizacja kraty (widoczne łączenia). Ostateczny wpływ na kształt herbu miały konsultacje 23 marca 2012. Wówczas zaakceptowano ideę herbu i zasugerowano drobne poprawki: zmianę tynktury kraty oraz przedstawienie tylnych łap z lwów w postaci właściwej dla lwów wspiętych.
Powyższe rozumowanie skłoniło do przedstawienia następującego projektu herbu gminy Kamieniec Ząbkowicki: W polu błękitnym dwa lwy wspięte, o orężu i językach czerwonych, zwrócone do siebie, prawy za kratą srebrną, lewy w koronie, w polu usianym biletami błękitnymi. Projekt ten, po spełnieniu przewidzianych prawem procedur, w dniu 25 kwietnia 2013 r. został uchwalony przez Radę Gminy, a następnie promulgowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego z dnia 13 czerwca 2013 r., pod poz. 3707.
Z opracowania heraldyczno-historycznego dotyczącego symboli Gminy Kamieniec Ząbkowicki – Kamil Wójcikowski, Robert Fidura
Uchwała NR XXIX/184/2013
Rady Gminy Kamieniec Ząbkowicki z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie:
przyjęcia projektów herbu, flagi, baneru, pieczęci, łańcuchów i sztandaru Gminy Kamieniec Ząbkowicki
HERB
FLAGA
PIECZĘĆ
SZTANDAR – strona prawa
SZTANDAR – strona lewa
