Sołectwa

BYCZEŃ

Wieś położona na południe od Kamieńca Ząbkowickiego, po przeciwległej stronie Wzgórza Zamkowego na ruchliwej drodze Kamieniec Ząbkowicki – Paczków. Byczeń to jedna z ciekawych osad w gminie Kamieniec Ząbkowicki. Przeprowadzone tu prace wykopaliskowe ujawniły ślady osadnictwa z okresu paleolitu i epoki kamienia W średniowieczu istniało tu grodzisko, którego ślady zachowały się do dzisiaj. Stoi tam piękny obelisk postawiony przez Katedrę Archeologii. Pierwszy Pan na Byczeniu, Moichno, to właściciel nie tylko Byczenia, lecz również Topoli, Śremu, Pomianowa Górnego, Płonicy. Pierwsze wzmianki o Byczeniu pochodzą z 1251 r. Od 1349 r. wieś należy do dóbr cystersów kamienieckich. W założonej tu w XIX wieku cegielni wypalano materiały na budowę kamienieckiego pałacu. W pierwszych latach po wyzwoleniu mieściła się tu druga w Polsce szkoła pszczelarska. Najcenniejszym zabytkiem wsi jest kościół filialny pod wezwaniem Świętego Marcina z 1771 r. z zachowanymi malowidłami ściennymi.

405 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

CHAŁUPKI

Najbardziej na południe wysunięta wieś gminy Kamieniec Ząbkowicki, granicząca z województwem opolskim. Podczas prac wykopaliskowych odkryto tu ślady cmentarzyska ciałopalnego z okresu brązu. Na terenie dawnego grodziska obronnego w XIV wieku założono park, systematycznie wzbogacany o nowe gatunki roślinności. We wsi zachował się zabytkowy kościół filialny pod wezwaniem Świętego Jana Nepomucena z 1747 r. odrestaurowany w 1967 r. oraz zespół pałacowy.

223 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

DOBOSZOWICE

Położone na ruchliwej trasie Ziębice – Paczków – Złoty Stok. Na uwagę zasługuje tu zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Mikołaja, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z 1293 r. Obecny z XIII wieku, był przebudowany w latach 1617 – 1623, restaurowany w XIX wieku i w latach sześćdziesiątych. Zachowała się również wieża bramna z murem. Na ścianie północno – wschodniej widoczne fragmenty sgraffita. Po lewej stronie drogi prowadzącej do Ziębic stoi krzyż pokutny. Zachował się także zabytkowy zespół pałacowy.

657 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

KAMIENIEC ZĄBKOWICKI I

KAMIENIEC ZĄBKOWICKI II

Kamieniec powstał w okresie walk pomiędzy Czechami a Polską o ziemie śląskie. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z kroniki Kosmasa z roku 1096 – wspomina o tym, że osadzony na skale gród wybudował książę czeski Brzetysław II. Miał on służyć jako warownia podczas wypraw na Polskę. Na mocy układu kończącego blisko dwustuletni okres wojen o Śląsk, zawartego w roku 1137 pomiędzy Bolesławem Krzywoustym a księciem czeskim Borzywojem, Kamieniec przechodzi w ręce polskie, jednocześnie traci swoje strategiczne znaczenie. Od 1210 r. warownia staje się siedzibą zakonu augustianów, sprowadzonych tu przez Wincentego z Pogorzeli z klasztoru wrocławskiego NMP na Piasku. Z biegiem lat klasztor wzbogaca się o szereg wsi, darowanych głównie przez rodzinę fundatora, a także przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca. W 1243 r., po opuszczeniu Kamieńca przez Wincentego z Pogorzeli rozpoczyna się upadek klasztoru. Ostatecznie w roku 1247 biskup wrocławski Tomasz I nakazuje usunięcie augustianów z Kamieńca, wprowadzając na ich miejsce cystersów z Lubiąża, którzy przebywali tu do momentu likwidacji klasztoru kamienieckiego przez Fryderyka Wilhelma III w październiku 1810 r. Do XV wieku zakon cystersów przeżywał okres świetności, a wraz z nim rozwijał się i Kamieniec, stając się ważnym centrum religijnym i kulturalnym. Lata późniejsze to okres powolnego upadku klasztoru, do czego przyczyniły się wojny husyckie (1426 i 1428), powodzie (1496 i 1501), pożary, wojna trzydziestoletnia (1618 – 1648), wojny śląskie (1740 – 1763). Po likwidacji klasztoru wystawiony na licytację majątek zakupiła żona króla Niderlandów Fryderyka Wilhelmina Orańska. Z osady służebnej dla klasztoru Kamieniec stał się osadą. Jego znaczenie wzrosło z chwilą, gdy sukcesorka miejscowych dóbr księżna Niderlandów Marianna Orańska wraz z mężem Albrechtem Hohenzollernem wybrali tę osadę na miejsce swej letniej rezydencji. W 1838 r. zapadła decyzja budowy pałacu, który do dzisiaj wznosi się nad Kamieńcem wspaniałą, malowniczą bryłą. Dzięki fundacjom księżnej wieś otrzymała także sierociniec, szpital i przedszkole. Ważnym wydarzeniem dla rozwoju Kamieńca było wybudowanie węzła kolejowego łączącego Wrocław z Pragą. W latach II wojny światowej zamek kamieniecki stał się składnicą dzieł sztuki, zbiorów bibliotecznych i archiwalnych, przywożonych z Wrocławia, Kłodzka i części okupowanej Polski, które w większości uległy rozproszeniu w 1946 r. Po wyzwoleniu w 1945 r. pałac kamieniecki zostaje zamieniony na kwaterę żołnierzy radzieckich, którzy przebywają tu ponad rok. Od listopada 1946 r. gdy administracja przechodzi w ręce polskie, Kamieniec otrzymuje nazwę Ząbkowicki i staje się siedzibą gminy. W 1958 r. otrzymuje prawa osiedla, a po 1973 roku ponownie jest siedzibą gminy.

4816 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

MROKOCIN

Wieś położona równolegle do linii kolejowej i drogi Kamieniec Ząbkowicki – Paczków. Najciekawszym zabytkiem czternastowiecznej wsi jest kaplica mszalna. Obok wrośnięty w zieleń trawy, zastygł na wieki krzyż pokutny.

164 mieszkańców według danych na dzień 6 marca 2015 r.

OŻARY

Położone u podnóża Gór Bardzkich i Obniżenia Laskówki, wzdłuż potoku Gruda, na drodze Kamieniec – Laski – Złoty Stok – Kłodzko. Osada założona około 1230 roku z inicjatywy zakonników klasztoru w Kamieńcu. Zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Katarzyny wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku, przebudowany w XVII wieku, został rozbudowany w latach 1853 – 1854.

597 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

POMIANÓW GÓRNY

XV – wieczna wieś położona równolegle do linii PKP i drogi Kamieniec Ząbkowicki – Paczków. Na uwagę zasługuje tu zabytkowy kościółek filialny pod wezwaniem Świętej Barbary zbudowany na przełomie XVI i XVII wieku, przebudowany w 1758 roku. Obok przy murze kościelnym stoi krzyż pokutny. Za drogą znajduje się zabytkowy dworek wiejski z XVIII wieku w otoczeniu starego parku.

150 mieszkańców według danych na dzień 6 marca 2015 r.

SŁAWĘCIN

Wieś granicząca z gminą Złoty Stok w bezpośredniej strefie nadgranicznej. Osada po raz pierwszy wzmiankowana w 1302 r. Od 1322 r. należała do cystersów z Kamieńca. Kaplica mszalna pod wezwaniem Świętego Józefa Oblubieńca pochodzi z 1750 r.

191 mieszkańców według danych na dzień 6 marca 2015 r.

SOSNOWA

Oddalona od Kamieńca Ząbkowickiego około 2,5 km, leżąca na drodze z Kamieńca Ząbkowickiego do Złotego Stoku. Wieś została założona około 1210 r., a od 1300 r. należała do klasztoru cystersów z Kamieńca. Znajdujący się tutaj kościół pod wezwaniem Świętego Mateusza pochodzi z 1799 r. Restaurowany w latach 1972 – 2001.

207 mieszkańców według danych na dzień 6 marca 2015 r.

STARCZÓW

Najbardziej na północ położona osada gminy Kamieniec Ząbkowicki na drodze Kamieniec – Ziębice. Po raz pierwszy opisana w kronikach w 1291 r. Od 1359 r. stanowiła własność klasztoru cystersów w Kamieńcu. To właśnie stąd pochodził jeden z ciekawszych zabytków epoki neolitu – miedziany topór o dwóch ostrzach (jeden z dwóch tego typu znalezionych w Polsce) zaginął w okresie II wojny światowej. Znajduje się tu zabytkowy kościół pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela z 1778 r., o którym kroniki wspominają już w połowie XIV wieku. W 1778 r. został częściowo przebudowany, a w latach 1974 – 1976 odrestaurowany.

684 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.

SUSZKA

Położona na północno – zachodnim krańcu gminy. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1316 r. Od 1403 r należała do klasztoru cystersów w Kamieńcu. Na wschód od wioski położone jest dobrze zachowane grodzisko. Miejscowy kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej z 1687 r. został przebudowany w 1837 r. i restaurowany w latach 1975 – 1976. Z chwilą wybudowania zbiornika retencyjnego KAMIENIEC planowane jest to umiejscowienie jednej z większych baz turystycznych.

65 mieszkańców według danych z dnia 6 marca 2015 r.

ŚREM

Wieś wzmiankowana w roku 1291. W 1303 r. opat Piotr z Kamieńca, kupił wieś od rycerza Hermana Barby. Późniejszy opat Fryderyk z Kamieńca (1666 – 1681) pochodził z tej wioski. Pierwotny kościół filialny pod wezwaniem Ducha Świętego pochodził z 1666 r., obecny z 1852 r.. Nie opodal na wzgórzu, które z tej strony tworzy przełom Nysy Kłodzkiej, widoczne są ślady prastarego kamieniołomu.

103 mieszkańców według danych na dzień 6 marca 2015 r.

TOPOLA

Położona wzdłuż Nysy Kłodzkiej, niedaleko drogi Kamieniec Ząbkowicki – Paczków. Datowana na 1293 r. W 1316 r. zakupuje ją dla klasztoru w Kamieńcu biskup Henryk. Obecny, odrestaurowany w latach 1970 – 1973, kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Bartłomieja pochodzi z lat 1754 – 1757, (kroniki podają, że już w roku 1317 we wsi istniał kościół). Topola jest miejscem urodzenia (w 1690 r.) Friedricha Bernhardta Wernera jednego z ciekawych rysowników, któremu zawdzięczamy nie tylko topografię Śląska, ale także szereg rysunków pojedynczych obiektów będących często jednym źródłem informacji o ich dawnym wyglądzie.

247 mieszkańców według stanu na dzień 6 marca 2015 r.