Kamieniec Ząbkowicki – początkowo osada służebna przy opactwie cysterskim do 1810 r., a następnie aż do 1945 r. ośrodek rozległych dóbr zakupionych przez królową niderlandzką – wykorzystał wyjątkową w skali Dolnego Śląska szansę swego rozwoju. Historia obecnej miejscowości Kamieniec Ząbkowicki – to dzieje czterech początkowo niezależnie rozwijających się w przeszłości osad: Kamieńca, Istebki, Łopienicy i przyłączonego w okresie powojennym Goleniowa Śląskiego.

Jeszcze w XIX w. nastąpił zdecydowany rozwój terytorialny miejscowości. Jako osada, w której – w oparciu o infrastrukturę przejętą po cystersach – ustanowiono siedzibę dóbr książęcych i gdzie wzniesiono imponujące założenie pałacowe, Kamieniec dostał wyjątkową możliwość rozwoju zarówno gospodarczego jak i przestrzennego. W oparciu o historyczne trakty drogowe Kamieniec został jeszcze w XIX w. zespolony przestrzennie z najbliżej połączonymi wsiami: Istebką i Łopienicą. Koniec XIX w. i powstanie linii kolejowej zapoczątkowało rozwój Kamieńca w kierunku sąsiedniego Goleniowa Śląskiego.

W centrum Kamieńca Ząbkowickiego dominuje rozległe, o znaczeniu ponadregionalnym, pocysterskie założenie klasztorne z kościołem pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, pałacem opackim i klasztornym folwarkiem. W krajobrazie okolicy wyróżnia się wznoszący się na Górze Zamkowej pałac Marianny Orańskiej otoczony parkiem – dzieła najznakomitszych twórców jej epoki. Wzorem małych miast w Kamieńcu od XIX w. powstawały liczne obiekty użyteczności publicznej – szkoły, instytucje o charakterze dobroczynnym i szpitale, dworce kolejowe, gospody, zajazdy i restauracje, urzędy pocztowe. Centrum miejscowości  rozwijało się na wzór miasteczka (w oparciu o wykształcony i istniejący do schyłku epoki nowożytnej plac targowy przed opactwem).

Jeszcze w XIX w. Kamieniec został siedzibą okręgu administracyjnego administracji państwowej. W okresie powojennym – ośrodkiem gminnej administracji samorządowej.

Bogna Oszczanowska

Maria Czyszczoń, Donata Trenkler

STATUS GMINY MIEJSKO-WIEJSKIEJ I PRAWA MIEJSKIE

CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA MIEJSCOWOŚCI KAMIENIEC ZĄBKOWICKI ⇒ pobierz

WALORY KULTUROWE MIEJSCOWOŚCI KAMIENIEC ZĄBKOWICKI ⇒ pobierz

WALORY NATURALNE MIEJSCOWOŚCI KAMIENIEC ZĄBKOWICKI ⇒ pobierz