Gemeente Kamieniec Ząbkowicki

De gemeente is gelegen in het zuidoosten van Neder-Silezië, in powiat [een bestuurlijk niveau in Polen die boven een gemeente staat] Ząbkowice. De ongeloofelijke ligging in de protovallei van Nysa Kłodzka maakt dat deze regio een zeer interessante landschappelijke waarde heeft.

Het Land Kamieniec grenst in het oosten aan Przedgórze Paczkowskie (Voorbergen Paczków), en in het noordwesten aan Obniżenie Ząbkowickie (Helling Zabkowice). De grens in het zuiden maakt een bergketen van Góry Złote (Gouden Bergen) uit, en in het westen Góry Bardzkie (Bardzkie Bergen).

De landform en het landschap van de gemeente Kamieniec Ząbkowicki is zo mooi dankzij Nysa Kłodzka, die meer dan 10 kilometer lang is. De rivier stroomt naar de stuwmeren Topola en Kozielno, die aan het begin van 20e eeuw opgebouwd zijn. In de gemeente bevinden zich ook reservoirs Pilce en Bartniki, die passen zich zeer mooi aan aan het panorama van oostelijk deel van Sudeten. Deze plek is ongewoon en mysterieus omdat de bergen, de vijvers, de stuwmeeren en de vallei van rivier (Nysa) zijn nergens anders in Polen zo dicht bij elkaar.

Kamieniec Ząbkowicki

Kamieniec Ząbkowicki bevindt zich in Podgórze Sudeckie (Voorbergen Sudety) in het zogenoemde „niecka kamieniecka” (depressie van Kamieniec) – in de oerstroomdal van Nysa Kłodzka. Kamieniec Ząbkowicki heeft een grote spoorwegknooppunt die verbindt Wrocław met Praag en Nysa met Legnica, wat  het makkelijk maakt om in het binnen- en buitenland te reizen.

De oudste sporen van de nederzettingen in het gebied van Kamieniec Ząbkowicki dateren van neolithicum (steentijd). De eerste verwijzing naar Kamieniec komt uit Kronika Kosmasa (De Kroniek van Komas) uit het jaar 1096. In dit jaar viel de prins van Bohemen Brětislav Silezië binnen en scheurde de vestingstad Bardo. Een beetje verder richting oosten bouwde hij een kleine stad op de rots met de kapel van Heilige Prokop.

Vanaf deze rots komt de naam Kamieniec (in het Pools „kamień” betekent „steen of rots”).  Bijna dezelfde informatie geeft Kronika Śląska (De Kroniek van Sielzië) door, naar dit feit verwijst ook Jan Długosz. De geschikte ligging makte Kamieniec een strategisch belangrijke vesting. Als geeft Gallus Anonymus door, op de kracht van overeenkomst tussen Bolesław III van Polen en hertog van Bohemen Bořivoj II, Kamieniec viel in de Poolse hande als de garantie voor het behoud van de overeenkomst. Bolesław III van Polen besteedde zijn tijd in de stad Kamieniec in momenten van het invasiegevaar van buitenlandse troepen.

BELANGRIJKE DATA UIT DE GESCHIEDENIS

1096 – de verwerving en de vernietiging van Poolse grensvesting Bardo. Om de bergpas en de route tussen Silezië en Bohemen te beveiligen, bouwt hertog van Bohemen Brětislav II een kasteel Kamieniec in de afstand van 10 kilometer stroomopwaarts.

1200 – het Heilige Maria Kapittel van Wrocław op Piasek (Strandeiland) voert, naar aanleiding van abt Alard (1198 – 1208), een hervorming (reforma arrowezyjska – hervorming van kloosters in Polen) uit. Voormalige pastoor Wincenty van Pogorzela en een paar van zijn aanhangers weerstaan aan de hervorming.  Bisschop Wawrzyniec van Wrocław neemt de beslissing om deze personen naar Kamieniec te verhuizen en laat ze een pastorie daar op te zetten, die zal steeds onder contorle van het kapitel zijn. Tot het nieuwe klooster behoren tientallen omliggende dorpen en ook slotvoogdsparochie van Bardo.

1207 – de fraters komen naar de pastorie Kamieniec.

1243 – na de dood van abt Ulryk (1230 – 1240) gekozen voor deze positie is Wincenty van Pogorzela. Hij verlaat het klooster, in Kamieniec bijven 3 of 4 monniken. Snel verlaten ze de monastieke discipline, bisschop Tomasz I van Wrocław besluit de hervorming van de gemeenschap, die niet gelukt is en de pastorie gaat over in de handen van het klooster van Cisterciënzes in Lubiąż.

1246 – 7 januari – de overhandiging van de pastorie naar abt Henryk uit Lubiąż. De bijeenkomst van Cisterciënzers komt met abt Ludwik naar Kamieniec. Abt Wincenty verdrijft aangekommende monniken.

1290 – het bewind over Kamieniec neemt  het vorstendom van Świdnica-Jawor over.

1318 – het begin van de bouw van het gotische kloostercomplex.

1322 – Kamieniec gaat over onder het bewind van het vorstendom Ziębice.

1341 – de overstroming op het land van het klooster en de totale vernietiging van het dorp Pilce.

1350 – het einde van de kerkbouw.

1351 – het klooster Kamieniec en het gebied van Ząbkowice gaat over onder het bewind van Tsjechië.

1359 – Nysa overstroomt het hele gebied van het klooster.

1388 – het einde van de bouw van het hoofddeel van het klooster.

1405 – tijdens de overstroming wordt kapittelkamer overspoeld.

1425 – Hussietenoorlogen nemen ook Silezië over. In december dit jaar vielen hussieten het klooster aan, verwoestten het gebouw, veel van de fraters zijn doodgemaakt of verbrand.

1426  –  18 mei – hussieten vielen het klooster aan en steken het in brand.

1428 – 20 mei – de volgende vernietiging van het klooster door hussieten, de tot 14 personen teruggebrachte abdij zoekt toevloecht in de ballingschap.

1434 – de fraters komen terug uit de ballingschap, de wederopbouw van de abdij.

1439 – de opstandige edelen vielen het klooster aan, abt Krzysztof wordt de schlachtoffer van de pest in Nysa, het klooster wordt met een weermuur versterkt, de brand van het klooster.

1451 – het kloosterlandgoederen gaan over onder het bewind van prinsen van Ziębice uit familie Podiebrad

1464 – tijdens de overstroming wordt de kerk tot ramen overspoeld.

1467 – het kloosterland van Kamieniec wordt het strijdgebied tussen geëxcommuniceerde koning van Bohemen George van Podiebrad en koning van Hongarije Matthias Corvinus, het klooster wordt overgenomen door een landdrost van Kłodzko; doorlopende pogingen om het klooster te veroveren, het verdrijven van fraters en de vernietiging van kloosterlanden

1473 – het begin van de wederopbouw van de abdij.

1496 – de volgende overstromingsramp op het gebied van het klooster.

1501 – 15 mei – de overstroming vernietigt een deel van de kloostermuren.

1520 (ongeveer) – vanwege de sterke overstromingen abt Szymon beslis over de verandering van de loop van de rivier, een nieuwe rivierbedding loopt vanaf Kamieniec naar zuid-westen.

1524 –  21 november – de brand vernietigt bijna het gehele klooster, de wederopbouw loopt zeer langzaam.

1538 – de reformatie bereikt het vorstendom van Ziębice-Oleśnica, Kamieniec verliest de ondersteuning van Silezië en van een paar dorpen, de monniken zijn overgebracht naar het nieuwe geloof.

1557 –  de keuze van abt Szymon Neumann, het einde van de wederopbouw van het klooster.

1598 – 24 augustus – Nysa stroomt het gebied van het klooster over, in Bardo komt het aan de aardverschuiving.

1621 – tijdens de belegering van Kłodzko door het Heer van de Palt, onder het bevel van Frederik V, ondergaat het klooster enorme verliezen.

1623 – vanwege de  grote prijzen op het gebied van het klooster, heerst er honger.

1633 – de pestuitbraak, veel van slachtoffers in het klooster.

1641 – na de dood van abt Krzysztof Hochgesang, is voor zijn opvolger Szymon III gekozen, de voormalige abt van Lubiąż, de monniken zijn niet ermee eens om één van ze te kiezen, abt Szymon benoemt zijn eigen legerafdeling om het klooster tegen deserteurs te verdedigen.

1661 – de bloeitijd van het klooster onder abt Kacper Kales.

1665 – de wederopbouw van de kerk; de muren hebben tijdens de oorlog bewaard gebleven.

1675 – de herbouw en de uitbreiding van het gebouw van het klooster, de additionele vleugel van het klooster is opgebouwd, later komen ook een brouwerij, een bakkerij, een bolwerk met de stenenbrug over de molengracht, een taverne en een nieuwe boerderij.

1681 – met de keuze van abt August Neudeck begint er voor het klooster de bloeitijd, het complex van de gebouwen is uitgebreid en een aantal van nieuwe kerken in barokstijl zijn opgebouwd.

1702 – de abdij is door Gerard Woywoda overgenomen.

1705 – het opzetten van de barokke hoofdaltaar in de kloosterkerk.

1741 – 27 februari – tijdens de eerste Silezische Oorlog komt het in Braszowice tot een schermutseling tussen Pruisische en Oostenrijkse legers; tijdens drie Silesische Oorlogen bezoekt koning Frederik II van Pruisen  het klooster meerdere malen.

1742 – de keuze van abt Tobiasz Stusche, de uitbreiding van het klooster en de losbandige levensstijl van de monniken leiden tot ernstige financiële problemen.

1747 – abt Tobiasz Stusche wordt tegelijkertijd directe opvolger van abt Konstantyn van Lubiąż, die een vriend van Habsburgers was en door koning Frederik II van Pruisen werd ontslagen.

1763 –  als gevolg van de Zevenjarige Oorlog neemt koning Frederik II van Pruisen de grotere deel van Sielezië in zijn bezit; de reformatie van de Katholieke kerk- en kloosterlandgoederen voegt de extra kosten voor het klooster toe.

1783 – de volgende overstroming, Nysa stroomt het klooster over.

1810 – met de keuze van 53 abt Placidius Hoffmann eindt de tijd van Cisterciënzes in Kamieniec.

1810 – 30 oktober – het decreet van de secularisatie.

1810 – 22 november – de liquidatie van het klooster, 38 monniken met abt Placidus Hoffmann verlaten het klooster.

1812 – een deel van de bibliotheekcollectie is naar Wrocław overgebracht, ander deel werd verkocht of vernietigd.

1812 – 25 februari – Frederica Louisa Wilhelmina, prinses van Pruisen kocht de kloosterlandgoederen van Kamieniec en Henryków, prins van Oranje (later Willem I – de eerste koning der Nederlanden) verblijft hier een paar maanden in de ballingschap.

1817 – 9 februari – de brand van het klooster, het transept, de hoofdzaal en het refectorium brandde geheel, en in de kerk was het presbyterium het meest vernietigd. Alleen de vleugel van de clausuur en een deel van westvleugel zijn bewaard, de Middeleeuwse kloostergang was van de rest van de gebouwen afgesneden.

1837 – de dood van koningin Frederica, na de verdeling van de erfenis krijgt de jongste dochter Marianne Kamieniec in bezit.

1838 – prinses Marianne plant om in Kamieniec haar hoofdvestiging op te bouwen. De bouw is aan een prominente architekt Karl Friedrich Schinkel uitbesteed.

1838 – Schinkel laat prinses Marianne de eerste en de tweede project zien, na de goedkeuring voor de bouw, neemt de uitvoering van projecten Ferdynand Martius over; de plek voor de bouw is een heuvel op het gebied van Góry Bardzkie (Bardzkie Bergen).

1838 – 15 oktober – de eerste steen voor het bouw van het paleis.

1840 – Schinkel bezoekt de bouw voor de tweede en de laatste keer. Prinses Marianne besteedt de bouw van een jagerhutte uit, in de buurt van de kruising van de wegen richting Złoty Stok.

1844 – 13 juni – de toewijding van de eerste Protestantse kapel in de noord-oostelijke toren van het kasteel.

1859 – het begin van de werken aan de tuin patio’s en de fonteinen volgens de plannen van Lenny.

1865 – de hoofdfaze van het bouw van het kasteel is afgerond.

1866 – de onderbreking van de bouw als gevolg van de oorlog tussen Pruisen en Oostenrijk. Kamieniec is voor een korte periode de hoofdkwartier van Pruisische tronopvolger.

1870 – 1871 – tijdens Duits-Franse oorlog zijn de werken aan de bouw van het kasteel voor de derde keer onderbroken.

1873 – het einde van de werken aan de bouw van het paleis.

1875 – 15 juli – de eerste steen  voor het bouw van de Protestantse parochiekerk.

1885 –  15 juli – de toewijding van de Protestantse parochiekerk, op dat moment telt Kamieniec 935 inwoners.

1904 – de vernieuwing van de kloosterkerk, de barokke stuckwerken zijn verwijderd en de stenenmuren zijn onthuld.

1926 – Kamieniec telt ongeveer 2600 inwoners.

1940 – de laatste afstammeling van Hohenzollern lijn Albrecht prins Frederik Hendrik van Pruisen overleed in Kamieniec, werd in een mausoleum in het park begraven. Zijn erfgenaam is prins Waldemar van Pruisen.

1945 – 8 mei – de bezetting van  Kamieniec Ząbkowicki door Rode Leger.

1945 – januari / februari  – de brand van het paleis.

1945 – 1954 – Kamieniec Ząbkowicki (verbonden met Łopienica en Istebka) werd de vestiging van de gemeente, in de naoorlogse tijd is een discussie gevoed over de keuze welk dorp zal de vestiging van de gemeente zijn. Er zijn de notulen behouden van de vergadering van Gromadzka Rada Narodowa (een soort van regionale nationale raad) in Kamieniec van 27 maart 1947. Daar besprak men het Besluit van de Gouverneur van Wrocław over de administratieve verdeling en las voor de notulen van de vergadering van een Raad in Goleniów Śląski, die was ertegen om de hoofdvestiging in Kamieniec aan te maken, ze wilden deze in Goleniów Śląski te hebben. Deze resolutie werd afgewezen. De beslissing van Gminna Rada Narodowa (Gemeentelijke Nationale Raad): „Mając dobro ogółu mieszkańców na względzie, tak rolników, robotników jak również i pracowników umysłowych, a uznając że do gminy Kamieniec w przeważnej części należą gromady o charakterze typowo rolniczym, oraz biorąc pod uwagę wygląd reprezentacyjny Kamieńca, jak i miejsce położenia – Gminna Rada Narodowa powzięła uchwałę, aby miejscem, siedzibą gminy był Kamieniec”. (Gezien het balang van alle inwoners van de gemeente – de boeren, de arbeiders en de geestelijk werkende personen –   en  naar de aanleiding van de ligging, en de uiterlijke werd een beslissing genommen om Kamieniec de hoofdvestiging  van de gemeente te maken.)

1955 – 1972 – Kamieniec Ząbkowicki is de vestiging van Gromadzka Rada Narodowa (de regionale nationale raad) en in de jaren 1957-1972 de vestiging van Rada Narodowa Osiedla Kamieniec Ząbkowicki (Nationale Raad van Osiedle [een van Poolse bestuurlijke niveau in Polen in jaren 1954-72]  Kamieniec Ząbkowicki).

1958 – 1 januari – Kamieniec Ząbkowicki werd uit Gromada [een van Poolse bestuurlijke niveau in Polen in jaren 1954-72] Kamieniec Ząbkowicki uitgesloten en krijgt de status van Osiedle. Rechtsgrondslag ervoor was § 6 Rozporządzenie Rady Ministrów (het Besluit van Raad van Ministers) van 29 november 1957 betreffend de oprichting van sommige osiedla in woiwodschappen: Katowice, Kielce, Krakau, Lublin, Poznań en Wrocław, Dz. U. Nr 59 z 1957 r., poz. 317: „w powiecie ząbkowickim, województwie wrocławskim tworzy się osiedle Kamieniec Ząbkowicki z obszaru gromady Kamieniec Ząbkowicki” (in powiat Ząbkowice Śląskie, in woiwoodschap Wrocław werd uit het gebied van Gromada Kamieniec Ząbkowicki een Osiedle aanngemaakt) en betreffend de aanpassing van de grenzen van woonplaatsen § 6 Rozporządzenie Rady Ministrów (het Besluit van Raad van Ministers) van 6 december 1969 betreffend de verandering van de grenzen van Osiedle Kamieniec Ząbkowicki in powiat Ząbkowice Śląskie en Osiedle Świerzawa in powiat Złotoryja, in woiwodschap Wrocław, Dz. U. Nr 35 z 1969 r., poz. 296. De mogelijkheid om „osiedle” (aparte einheiden uitgesloten uit dorpelijke gementelijke gebieden) aan te maken werd besloten in de Wet van 25 september 1954 betreffend osiedle en nationale raad van osiedle, Dz.U. Nr 43 z 1954 r., poz. 192:

― een osiedle kon uit een gromada uitgesloten worden alleen als het ten minste 1 000 inwoners had.

― een orgaan van staatsgezag in osiedle waren de nationale raden

― de regels in osiedle waren dezelfde als deze voor steden die geen powiat uitmakten.

― osiedle werd aangemaakt door Raad van Ministers op voorstel van woiwodschappelijke nationale raad.

1973 – 1990 – Kamieniec Ząbkowicki is de vestiging van Gminna Rada Narodowa (gemeentelijke Nationale Raad) en vanaf 1973 – de vestiging van Stadhuis – als gevolg van de administratieve hervorming van het land op 31 december 1972 verliest Kamieniec de status van osiedle en Goleniów Śląski (later benoemd Kamieniec II) werd ingesloten in de grenzen van Kamieniec Ząbkowicki. Nu is Goleniów een deel van Kamieniec.

1974 –Kamieniec Ząbkowicki telt 4490 inwoners.

1975 – 1998 – Kamieniec Ząbkowicki behoort op het administratieve niveau tot woiwodschap Wałbrzych en vanaf het jaar 1999 tot woiwodschap Wrocław.

1979 – 1999 – de renovatie en de aanpassing van de westvleugel van het klooster voor een museum en een toeristische servicepunt.

1983 – 10 april – de brand van de Evangelische kerk.

1985 – 1987 – het archeologische onderzoek en de onthulling van de overblijfselen van de klostergebouwen.

1985 – 1986 – de werkzaamheiden met de betrekking tot de puinruimen en de beveiliging van de paleis ruïnen.

1992 – 1997 – de renovatie van de oude Protestantse kerk en zijn aanpassing voor een concertzaal.

1991 – 1998 – de renovatie van het pralaatsgebouw en de aanpassing voor een filiaal van Archiwum Państwowe we Wrocławiu (Staatsarchief van Wrocław).

1997 – juli – de rampzalige overstroming, genoemd „powódź tysiąclecia” (de overstroming van millennium).

2012 – augustus – de gemeente krijgt weer de recht aan het paleis-park complex in Kamieniec Ząbkowiceki, het plan is om daar Centrum Kulturotwórcze Myśli Polsko-Holenderskiej (Cultuurcentrum van Pools-Nederlandse Gedachte) aan te maken.

2012 – de reconstructie van klok mechanisme en implementatie van een bel in Evangelische kerk; de reconstructie van de verlichting van de toren en de klok.

2012  – het begin van de inventaris en de werkzaamheden bij het paleis, het park en de gebouwen van kleine architectuur. Het gebied rond het paleis werd opgeruimd; een tijdelijke bescherming van de beschadigde delen van de daken werd aangemaakt; het park werd ook opgeruimd. Deze werkzaamkheden werden voorafgegaan door: de dendrologische inventaris, de expertise van de technische toestand van het paleis en de projectdocumentatie.

2013 – mei – een deel van de zalen van het paleis zijn toegankelijk voor toeristen (de terassen en de zalen op de begane grond), vanaf mei 2013 t/m augustus 2014 het paleis werd bezocht door ongeveer 25 000 toeristen.

2013 – 2014 – de renovatie van de gewelven in de balzaal in het paleis, met de financiële hulp van Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed.

2013 – de modernisatiewerkzaamheden in de oude Evangelische kerk – de iluminatie en de verven binnen het gebouw.

2012 – 2013 – de ontwikkeling van de grote weiden bij Kamieniec naast straten Kolejowa en Zamkowa in het kader van Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (het programma voor de plattelandsontwikkeling) voor de jaren 2007 – 2013.

2013 – 25 april – met de beslissing van de Gemeenteraad krijgt Kamieniec Ząbkowicki volgende symbolen: wapen, vlag, banner, zegel en kettingen. Het wapen toont twee leuwen, die aan elkaar kijken, de leeuw aan de rechter kant staat achter de zilveren tralies, de leeuw aan de linker kant heeft een gouden kroon; de achtergrond is blauw. Het onderwerp van het wapen werd goedgekeurd door de heraldiek-commissie bij Ministerie van Administratie en Digitalisering.

2014 – de renovatie van het uitkijkterras en de gewelven, met de financiële hulp van Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed voor de jaren 2012-2013.

2014 – de volgende werkzaamheden op de grote wieiden van Kamieniec.

2014 – 28 augustus – met de beslissing van de Gemeenteraad Kamieniec Ząbkowicki werd er een Cultuurpark aangemaakt: „Wzgórze Zamkowe, Dolina Budzówki i Nysy Kłodzkiej” (Kasteelheuvel en Vallei van Budzówka en Nysa Kłodzka) in Kamieniec Ząbkowicki. Het gebied van cultuurpark bevat: unieke in het kader van de regio landschappelijke onderwerpen en het enorme gebied van het park bij de residentie opgebouwd door Marianne van Oranje-Nassau, naar de aanleiding van projecten van toonaangevende architecten: K.F. Schinkel en J.P. Lenné; de oude abdij van Cisterciënzes met het kloosterdorp; de vallei van Budzówka met de grote weiden en de Evangelische kerk van Heilige Drie-eenheid; de vallei van Nysa Kłodzka; het dorp met de watermolen in Mały Byczeń. Het doel van de aanvullende bescherming voor dit complex is de zorg voor de juridische, organisatorische en financiële duurzaamheid van de waardevolle kwaliteit van dit complex en hun inzet en opname in de ruimtelijke ordening.

2014 – 20 september – de plechtige opening van een permanentne tentoonstelling: „Dzieje i twórcy unikalnego zespołu pałacowoparkowego” (De geschiedenies en de makers van het unieke paleis-park complex) in de zalen op de begane grond van het paleis in Kamieniec Ząbkowicki (voor de organiseren van deze tentoonstelling heeft men de financiële hulp van Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed gekregen).

2014 – de renovatie van de brug en de historische figuren van Heilige Johannes Nepomucenus  en Heilige Floriaan van Lorch bij de brug op het Kerkpplein (met de financiële hulp van het budget van Woiwodschap Neder Silezië).

2014 – het einde van de tweede fase van de moderniseringswerkzaamheden bij het gebouw van Gemeente Cultuurcentrum.